Yeniden Doğuş

satrancın dindeki yeri nedir... goruslerinizi bekliyorum

Zeka oyunu oldugundan arasira oynamayi severim...
Caizlik konusunda oyunun sartsiz oynanmasi durumda bir sakinca olmiyacagini dusunuyorum....(Kanaatimce...)

Bu konu hakkinda daha aydinlitici olmasi icin arastiracagim insa'Allah...

Diger Arkadaslarin dusuncelerinede alalim ins

Cok bir bilgim yok ama sunu söyleyebilirim ki;
Eger ki kisi'i Allah'i (c.c) anmaktan ve ibadetlerimizi yapamaktan ali koyuyor ise, ya günah yada mekruh...Acigi bu konu un net cevabini ben de merak edioyrum...
Aydinlatirsaniz sevinirim...Selam ve Dua ile...

TAVLA VE SATRANÇ OYNAMANIN ZEMMİ VE HÜKMÜYLE İLGİLİ HADİS-İ ŞERİF VE RİVAYETLER
9F 3DJE'F (F (1J/) 9F #(JG #F 'DF(J 5DI 'DDG 9DJG H3DE B'D "EF D9( ('DF1/4J1 AC#FE' 5 J/G AJ D-E .F2J1 H/EG".

21 - Süleyman ibni Büreyde'nin, babasından (Radıyallahu Anhüma) rivayet ettiği bir hadis-i şerifte Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): "Tavla oynayan kişi sanki elini domuz eti ve kanıyla boyamış gibidir." (Müslim, şiir:1, No:2260,4/1770, İbni Mace, Edep:43, No:3763, 2/1238, Ahmed ibni Hanbel, Müsned, No: 23040, 9/16) buyurarak, domuzun etine tutmaktan bile insanları nefret ettirdiğine göre, ya o domuzun etini yemek ve ondan gıdalanmak hakkındaki tehditler nasıl olur?

9F #N(PJ EOH3NI 'D'4R9N1PJQ #NFQ 1N3OHDN 'DDG 5DI 'DDG 9DJG H3DE B'DN: "ENFR DN9P(N ('DFQ1R/P ANBN/R 9N5NI 'DDG HN1N3OHDNGO".

22 - Ebu Musa el-Eşarî (Radıyallahu Anh) dan rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Kim, zarla oynarsa şüphesiz Allah'a ve Resulüne İsyan etmiş Olur." (Ebu Davud, Edep:64, No:4938, 2/702, îbn-i Mace, Edep:43, No:3762,2/1237, Ahmed İbn-i Hanbel, No:19538,7/130, Hakim, Müstedrek, No:160,1/114, Sahih îbni Hıbban,No:5842,7/545)

E+D 'D0J JD9( ('DF1/ +E JBHE J5DJ E+D 'D0J J*H6# ('DBJ- H/E 'D.F2J1 +E JBHE AJ5DJ. (-E 9F #(J 9(/ 'D1-EF 'D.7EJ 9 B 5 9F #(J 39J/).

23 - Musa ibni Abdirrahman (Radıyallahu Anh) dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Tavla oynayıp da sonra kalkıp namaz kılanın hâli, irin ve domuz kanı ile abdest alıp da kalkıp kılan gibidir (namazı kabul olmaz)." (Ahmed ibni Hanbel, Müsned, No:23199, 9/ 50, Ebu Yala, Müsned, No:1104,2/355, Beyhakî, Sünen-i Kübra, No:20953,10/364)

BDH( D'GJ) H#J/ 9'ED) H#D3F) D':J). ('(F #(J 'D/FJ' AJ 0E 'DED'GJ B 9F J-JI (F #(J C+J1 B'D: E1 13HD 'DDG 5DI 'DDG 9DJG H3DE (BHE JD9(HF ('DF1/ B'D A0C1G).

24 - Yahya ibni Ebî Kesir (Radıyallahu Anh) dan rivayet edildiğine göre, Bir kere Resulullah (SaiMiahu Aleyhi ve Sellem) tavla oynayan bir cemaata rastladığında: "Eğlenen kalpler, (boşuna) çalışan (yorulan) eller, boş konuşan diller." buyurmuştur. (Beyhakî, Sünen-i Kübra, No:20963,10/365)

H9F #(J EH3I 'D#491J 9F 13HD 'DDG 5DI 'DDG 9DJG H3DE #FG C'F JBHD:"',*F(H' G0G 'DC9'( 'DEH3HE) 'D*J J2,1 (G' 2,1'K A%FG' EF 'DEJ31".

25 - Ebu Musa el Eşari (Radıyallahu Anh) dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "O haksız yere nasip çıkaran yazılı zarlardan sakının, çünkü onlar (la oynamak) kumardandır (bir rivayette de acem kumarıdır)." (İbni Ebî Hatim, No:6745, 4/1196, Ahmed İbni Hanbel, Müsned, No:4263, 2/156, Beyhakî, Şuabu'l-İman:6501, 5/238, Sünen-i Kübra, No:20954, 10/364, İbni Ebid Dünya, Mevsû 'a, Zemmü 'l-Melâhî, 1/81)

%0' E11*E (G$D'! 'D0JF JD9(HF (G0G 'D#2D'E H'D471F, H'DF1/ HE' C'F EF G0G AD' *3DEH' 9DJGE H%F 3DEH' 9DJCE AD' *1/H' 9DJGE. ('D/JDEJ 9F #(J G1J1)). "%0' ',*E9H' 9DJG' H'C(H' ,'!GE 'D4J7'F (,FH/G AE' J2'DHF JD9(HF -*I J*ABH' C'DCD'( ',*E9* 9DI ,JA)M A#CD* EFG' -*I ED&* (7HFG' +EQ *A1QB*"

26 - Ebu Hureyre (Radıyallahu Anh) dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Fal okları, satranç, tavla ve benzeri eğlence aletleriyle oynayanlara rastlarsanız onlara selâm vermeyin, size selâm verirlerse de selâmlarını almayın, çünkü onlar toplanıp bu oyunların başına üşüştüklerinde, şeytan ordularıyla onlara gelir, tâki onlar oyuna devam edip dağılırken bir leşin başına üşüşüp de ondan yiyen, karınları doyduktan sonra dağılan köpekler gibi ayrılırlar." (Deylemî, el Firdevs, No:1045,1/269, Ibni Hacer-i Heytemî, Ez Zevacir,2/401,445)

DDG *('1C H*9'DI DH- JF81 AJG AJ CD JHE +D'+E'&) H3*JF F81) J1-E (G' 9('/G DJ3 D#GD 'D4'G AJG' F5J(.

('D.1'&7J AJ E3'HJ 'D#.D'B 9F H'+D)).

27 - Vasile ibnil Eska' (Radıyallahu Anh) dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Allah-u Tealâ Hazretlerinin bir levhası vardır ki, hergün ona üçyüzaltmış kere nazar (tecelli) ederek onunla kullarına rahmet eder, satranç oynayanların ise bu rahmetten nasibi yoktur." (Ali el Muttakî, Kenzu 'l-Ummal, No:40657,15/218)

J#*J 9DI 'DF'3 2E'F JD9(HF (G' HD' JD9( (G' %D' CD ,('1 H'D,('1 AJ 'DF'1 - J9FJ ('D471F, - HD' JHB1 AJG 'DC(J1 HD' J1-E AJG 'D5:J1 JB*D (96GE (96' 9DI 'D/FJ' BDH(GE BDH( 'D#9',E H#D3F*GE #D3F) 'D91( D' J91AHF E91HA' HD' JFC1HF EFC1' EE4I 'D5'D- AJGE E3*.A #HD&C 41'1 .DB 'DDG D' JF81 'DDG %DJGE JHE 'DBJ'E). ('D/JDEJ 9F #F3).

28 - Hazreti Enes (Radıyallahu Anh) dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "İnsanlar üzerine öyle bir zaman gelecek ki satranç oynayacaklardır, o oyunu ancak her cebbar (zorba) kişi oynar, zorbalarsa ateştedir. O oyunda büyüklere hürmet edilmez, küçüklere acınmaz, dünyadan sebep birbirini öldürürler, dilleri arap dili kalpleri ise acem kalbidir.

Maruf (aklın ve şeriatın kabul ettiği şeyi) tanımazlar, kötü gidişi de reddetmezler, onların arasında iyi insanlar küçümsenir, işte onlar Allah'ın yaratıklarının en şerlileridir. Kıyamet günü Allah-u Tealâ onlara nazar etmez (rahmetiyle bakmaz)." (Ali el Muttaki, Kenzü'l-Ummal, No:40652, 15/217, Deylemî, Müsned-i Firdevs, No:8676,5/440)

#D' %F #5-'( 'D4'G AJ 'DF'1 'D0JF JBHDHF: B*D* H'DDG 4'GC. ('D/JDEJ 9F '(F 9('3).

29 - İbni Abbas (Radıyallahu Anhuma) dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Şunu bilin ki! 'Vallahi senin şahını öldürdüm' diyen satranç ashabı şüphesiz ki cehennemdedir. (Deylemî, Müsned-i Firdevs, No:488,1/138, Ali el Muttaki, Kenzu'l-Ummal, No/40654, 25/218)

ED9HF EF D9( ('D471F, H'DF'81 %DJG' C"CD D-E 'D.F2J1. (9(/'F H#(H EH3I H'(F -2E 9F -() (F E3DE).

30 - Habbe ibni Müslim (Radıyallahu Anh) dan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem): "Satranç oynayan mel'undur, o oyunu seyreden de hınzır eti yiyen gibidir" buyurmuştur. (Ali el Müttakî, Kenzu'l Ummal, No:40636,15/215, Deylemî, Müsned-i Firdevs, No:6391,4/126, Münavî, Feyzü'l-Kadir, No:8209,6/7)

9F 2(J/ (F 'D5D* #FG 3E9 9+E'F HGH 9DI 'DEF(1 JBHD: J' #JG' 'DF'3! %J'CE H'DEJ31 - J1J/ 'DF1/ - A%FG' B/ 0C1* 9DI #FG' AJ (JH* F'3 EFCE AEF C'F* AJ (J*G ADJ-1BG' #H JC31G' HB'D 9+E'F E1) #.1I HGH 9DI 'DEF(1: J' #JG' 'DF'3! %FJ B/ CDE*CE AJ G0' 'DF1/ HDE #1CE #.1,*EHG' ADB/ GEE* #F "E1 (-2E 'D-7( +E #13D %DI (JH* 'D0JF GJ AJ (JH*GE A#-1BG' 9DJGE. (B).

31 - Zebîd İbni Salt (Radıyallahu Anh), Osman İbni Affan (Radıyallahu Anh) ın minber üzerinde şöyle dediğini işitmiştir: "Ey insanlar tavla denen kumardan sakının! Çünkü bana anlatıldığına göre içinizden bir takım insanların evlerinde bu alet bulunmaktaymış, artık kimin evinde varsa, onu yaksın veya kırsın."

Hazreti Osman (Radıyallahu Anh) bir kere de minber üzerinde şöyle buyurmuştur: "Ey insanlar! Ben sizinle bu tavla hakkında konuşmuştum, fakat yine sizin o aleti evlerinizden çıkarttığınızı zannetmiyorum, Vallahi bir odun demeti toplatıp ta evlerinde tavla bulunanlara gönderip ocaklarını başlarına yakmayı kastettim." (Beyhakî, Sünen-i Kübra, No:20956,10/364)

Aişe (Radıyallahu Anha) validemiz kendisine ait olan evde oturan bir hane halkının yanlarında bir tavla bulunduğunu işitince onlara: "Eğer onu çıkartmazsanız ben elbette sizi evimden çıkartacağım." diye haber yollamıştır. (Beyhakî, Sünen-i Kübra, No:20960,10/365)

Abdullah ibni Amr (Radıyallahu Anh) şöyle buyurmuştur: "Tavla ile kumar oynayan, domuz eti yemiş gibidir, kumar olmaksızın oynayan ise domuz yağı İle yağlanmış gibidir." (Beyhakî, Sünen-i Kübra, No:20961,10/365)

İbni Zübeyr (Radıyallahu Anh) Mekke-i Mükerreme'de şöyle bir hutbe okumuştur: "Ey Mekke halkı! Bana ulaşan habere göre Kureyş'ten bir takım erkekler tavla oynuyorlarmış, şüphesiz ki Allah-u Tealâ kitabında: "Ey iman edenler! şarap (içki), kumar, (tapılmak için) dikili taşlar (putlar), fal (ve şans) okları ancak birer şeytan işi pisliktir, bunlardan uzak durun ki, kurtuluşa eresiniz." , "Şeytan, içki ve kumar sebebiyle ancak aranıza düşmanlık ve kin sokmak, sizi Allah'ı anmaktan ve namazdan alıkoymak ister. Artık (bunlardan) vaz geçtiniz değil mi?" buyurmaktadır.

Ben Allah-u Tealâ'ya yemin ederim ki, bu oyunu oynayan bir kişi bana getirilirse, mutlaka onu tüylerinde ve derisinde (döverek) cezalandırırım, üzerindekileri (mallarını) da bana getirene veririm."

İbni Ömer (Radıyallahu Anhuma) ya satrancın hükmü sorulduğunda: "O, tavladan daha şerlidir." buyurdu.

Ebu Cafer (Radıyallahu Anh) a aynı soru sorulduğunda: "O mecusîliktir, onunla oynamayın." buyurdu.

Abdulmelik ibni Umeyr (Rahimehullah) şöyle demiştir: Şam ehlinden bir zat zuhuratta şöyle görmüştür, her müminin her gün oniki defa günahları mağfiret olunur, ancak satranç oynayanlar müstesna." (ibni Ebid Dünya, Mevsû'a, Zemmü'l-Melâhi, 1/83, Süyûtî, Dürrül Mensur, 3/169)

40685- 9F 9DJ #FG E1 (BHE JD9(HF ('D471F, AB'D: (E' G0G 'D*E'+JD 'D*J #F*E DG' 9'CAHF)! D&F JE3 #-/CE ,E1' -*I J7A# .J1 DG EF #F JE3G'. (4 H9(/ (F -EJ/ H'(F #(J 'D/FJ' AJ 0E 'DED'GJ H'(F 'DEF01 H'(F #(J -'*E B).

32 - Bir kere Hazreti Ali (Radıyallahu Anh) satranç oynayan bir kavme rastladığında onlara: "Oynadığınız bu heykeller nedir? Sizin birinizin bir ateş közünü sönünceye kadar tutması bu heykellere tutmasından onun için daha hayırlıdır. Vallahi siz bu oyunlar için yaratılmadınız, vallahi âdet olacağından korkmasaydım bunu suratınıza vururdum." buyurdu. (Beyhatf, Sünen-i Kübra, No:20930,32,10/358)

"5'-( 'D471F, #C0( 'DF'3 JBHD #-/GE B*D* HE' B*D"

33 - Hazreti Ali (Radıyallahu Anh) şöyle buyurmuştur: "Satranç oynayan, insanların en yalancısıdır, onlardan biri öldürmediği hâlde 'Öldürdüm' der." (Beyhakî, Sünen-i Kübra, No:20931,10/358)

İbni Şihap (Rahimehullah) a satranç sorulduğunda: "O batıldandır, Allah ise batili sevmez" diye Cevap verdi. (Beyhakî, Sünen, No:20939,10/359)

İshak ibni Râhûye (Rahimehullah) a: "Satrançta bir beis görüyor musun?" diye sorulduğunda O: "Bütün beisler ondadır." buyurdu.

Bunun üzerine ona: "Askerler harp taktiğini öğrenmek için onunla oynuyorlar." denildiğinde, "O facirliktir." buyurdu.

Muhammed ibni Ka'b el Kurazî (Rahimehullah) a satranç oyunu sorulduğunda: "O oyunun en az zararı kıyamet günü onunla oynayanlar batıl ashabı ile haşrolunurlar." buyurdu.

İbni Ömer (Radıyallahu Anhuma) ya sorulduğunda ise: "O kumardan daha beterdir." buyurdu.

İmam-ı Malik (Radıyallahu Anh) a sorulduğunda ise: "O, tavladan da şerlidir." buyurdu. Bunun izahı iki yöndendir:

1- Tavla oyunu satranç kadar kalbi meşgul etmez, zira satranç uzun düşünmek gerektirdiğinden çok vakit zayiatına sebep olur.

2- Tavlacılar arasında santranç oynayanlar kadar çekişme olmaz, zira santranç oyuncularının fuzuli konuşmaları daha fazla, mücadeleleri daha şiddetlidir, üstelik insanların satranca olan meyilleri daha kuvvetli olduğundan bu oyun daha kötü görülmüştür.

Bütün bu hadis-i şerif ve rivayetlerden yola çıkarak dört mezhep imamı tavla oynamanın kumar olsun olmasın haram olduğu hususunda icma' etmiş (görüş birliğine varmış) lardır.

Satranç oyunu kumar olmasa da üç mezhep imamına göre haram sayılmış, İmam-ı Şafiî (Rahimehullah) ise mekruh görmüştür. Ancak kumar olduğu veya bir farzın zayi olmasına sebebiyet verdiği takdirde İmam-ı Şafiî (Rahimehullah) a göre de haramdır. Nitekim İmam-ı Nevevî, "Fetâvâ" sında bunu böylece beyan etmiştir.

Bu oyunlarla oynayanın şahitliği geçerli sayılmaz. İmamü'l-Haremeyn (Rahimehullah) m fetvasına göre, bu oyunlar en büyük günahlardandır.

Rivayete göre İbni Abbas (Radıyaliahu Anhuma) bir yetimin babasının bıraktığı mallar içinde rastladığı satranç takımını yakmıştır. Eğer onunla oynamak helâl olsaydı yetim malı olduğu için onu yakmak caiz olmazdı. Nitekim yetim malında bulunan şarabın da dökülmesi gerekir, (ibni Hacer el Heytemî, ez Zevacir, 2/397-404, Feyzû'l-Kadir, 6/7, İbni Kesir, 2/86)

Kurtubî tefsirinde zikredildiğine göre, bu ayet-i celile kumar olsun olmasın tavla ve satranç gibi oyunların haramiyetine delâlet etmektedir. Çünkü Allah-u Tealâ içki ve kumarın haram oluşunun sebebini beyan ederken, şeytanın bu suretle insanlar arasına kin v e nefret soktuğunu ve zikirle namazdan insanları alıkoyduğunu açıklamaktadır.

Dolayısıyla insanlara alışkanlık veren, aralarına düşmanlık ve nefret sokan ve onları zikirden ve namazdan alıkoyan her eğlencenin içki gibi haram olması gerekmektedir.

Eğer burada: "İçki içmek insanı sarhoş edeceğinden, insanı namazdan meneder, fakat tavla ve satranç oyununda böyle bir şey söz konusu değildir" denecek olursa, buna karşı şöyle denilir:

"Allah-u Tealâ haramlık hususunda içki ile kumarı birleştirmiş ve ikisini de insanlar arasına kin ve düşmanlık sokmak ve onları zikirle namazdan menetmekle vasıflamıştır.

İçki insanı sarhoş ederse de kumarın sarhoş etmeyeceği herkesçe malûmdur, yine de ikisinde bulunan ortak vasıftan dolayı Allah-u Tealâ haramlık hususunda onları birbirinden ayırmamıştır. Yine böylece tavla ve satranç oyunu sarhoş etmediği gibi şarabın azı da sarhoş etmediği hâlde çoğu gibi haram kılınmıştır.

O hâlde sarhoş etmese de içkinin bir damlası haram olduğu gibi tavla ve satranç oyununun haram olması inkâr edilemez, ayrıca bu oyunlara başlamak insana gaflet getireceğinden bu gaflet te aynı sarhoşluk yerine geçer, şarap sarhoş ettiğinden namaza engel olduğu gibi bu oyunlar da verecekleri gaflet yüzünden namaza manidirler.

Nitekim silsilemizin büyüklerinden, Ebu Bekr-i Sıddık (Radıyallahu Anh) ın torunu Medine-i Münevvere fukahasının ulularından Kasım ibni Muhammed (Radıyallahu Anh) a: "Tavlayı yasaklıyorsun, satrancın durumu nedir?" diye sorulduğunda:

"Allah'ın zikrinden ve namazdan alıkoyan herşey kumardandır." diye cevap buyurması da bu görüşün doğruluğunun en açık delillerindendir. (Süyûtî, Dürrül Mensur, 3/168, İbni EbîHatim, No:6750,4/1197, Kurtubî, 6/275-76)

Bu beyanlardan da anlaşıldığı üzere ayet-i celilede geçen meysir sadece kumar manasında anlaşılmayıp, insanı zikirden ve namazdan gafil eden her oyun, eğlence ve fuzulî işler olarak tanımlanabilir. Nitekim:

hekimoğlu kardeşim ben araştırdım sonuç bu çıktı öğrenmek isteyenler okusun

Ey iman edenler! Yakıtı insanlar ve taşlar olan cehennem ateşinden kendinizi ve ailenizi koruyun. Ateşin başında sert ve şiddetli, Allah emrine karşı gelmeyen, verilen emirleri olduğu gibi yerine getiren melekler vardır " (et-Tahrîm, 66/6).
Tavla, satranç, dama, iskambil, tenis ve bilârdo gibi oyunların hepsi kumar amacıyla oynandığı ve bunlarla kazanç elde etmek istendiği takdirde, kumar hükmünde olduklarında şüphe yoktur.

Hz. Peygamber'in tavlayı yasaklayan çeşitli hadisleri vardır: "Tavla oynayan, Allah'a ve Rasûlüne âsî olmuştur" (Ebû Dâvud, Edeb, 56; İbn Mâce, Edeb, 43; Mâlik, Muvatta', 6; Ahmed b. Hanbel, Müsned, IV, 394, 397, 400). "Tavla oynayıp, sonra kalkarak namaz kılanın durumu, irin ve domuz kanı ile abdest alıp, kalkarak namaz kılanın durumuna benzer" (Ahmed b. Hanbel, V, 370).

İslâm hukukçularının çoğunluğu bu hadislerdeki genel yasaklamaya bakarak, kumar amacı olsun veya olmasın tavlanın caiz olmadığını söylemişlerdir. İbn el-Müseyyeb ve bazı bilginler ise, kumar amacı dışında tavla oynamanın haram olmadığı kanaatindedir. İskambil ve domino oyunları da tavla ile aynı niteliktedir.

Arapça aslı "satranç" olan ve türkçeye "satranç" olarak geçen oyun ise sahâbe devrinde ortaya çıktığından, bu konuda Hz. Peygamber'den sağlam bir hadis intikal etmemiştir. Sahâbe ve tabiî bilginleri ile daha sonrakiler satrançla ilgili üç görüş öne sürmüşlerdir:

Abdullah b. Abbas, Ebû Hüreyre, İbn Şirîn, Hişam b. Urve, Saîd b. el-Müseyyeb, Saîd b. el-Cübeyr gibi sahâbe ve tabii bilginlerine göre satranç oynamak mübahtır.

İmam Şâfiî'ye göre, satranç tenzihen mekruh, Ebû Hanîfe, Mâlik ve Ahmed b. Hanbel'e göre ise haramdır.


Satrancın bir şans oyunundan çok, bir zekâ oyunu ve beyin sporu özelliği dikkate alınarak, bir de hakkında kesin bir yasaklama hükmünun bulunmadığına bakılarak bu sonuca ulaşılmıştır. Ancak sahabenin bunu tavla'ya kıyas ettiği anlaşılmaktadır. Nitekim, Abdullah b. Ömer'den şöyle dediği nakledilir: "Satranç tavladan daha kötüdür." Hz Ali'nin onu, kumar türünden saydığı belirtilir (İbn Kesîr, Tefsiru'l-Kur'âni'l-Azım, İstanbul 1985, III, 170). Diğer yandan Yahyâ b. Saîd'in, İmam Mâlik'ten şu sözleri işittiği nakledilir: "Satrançta hayır yoktur, satranç ve onun dışındaki diğer bâtıl kumar oyunlarını oynamak çirkindir (mekruh). İmam Mâlik bunları söylerken şu âyeti okuyordu: "Hakk'ın dışında sapıklıktan başka ne vardır"(Yûnus, 10/32; bk. Mâlik, Muvatta, Rü'yâ, 7).

Dama da satranç benzeri bir oyundur. Tenis ve bilârdo oyunlarında ise spor hâkimdir. Meşrû olmayan başka unsurlar eklenmediği takdirde mübah olmaları gerekir.

Sonuç olarak, kumar amacı olmaksızın sadece dinlenmek, eğlenmek ve zevk için oynanabilen oyunların da mübah olabilmesi için dört şart öngörülmüştür: Oyun;

a. Namazın geçmesine veya gecikmesine yol açmamalı.

b. Hiçbir menfaat beklememeli.

c. Oyun sırasında dilini kötü ve boş sözlerden korumalı.

d. Normal dinlenme ve eğlenme ölçülerini aşarak vakit israfına yol açmamalıdır.

Şamil İA

3433- +D'+ EF 'DEJ31: 'DBE'1 H'D61( ('DC9'( H'D5AJ1 ('D-E'E ["H'D61( ('DC9'(": 'DD9( ('DF1/. "H'D5AJ1 ('D-E'E": /9'$G' (('D5AJ1) DJD9( (G']@ 'D*.1J, (EA5D'): #(H /'H/ AJ E1'3JDG 9F J2J/ (F 41J- 'D*JEJ *5-J- 'D3JH7J: -3F

34 - Yezid ibni Şüreyh eş Şamî (Radıyallahu Anh) dan rivayet edilen: "Üç şey meysirdendir, (bunlar da) kumar, zar atmak ve güvercine ıslık çalmak." (Ebu Davud, Merasil, No:518, Sh.350) hadis-i şerifi de bunun en açık delillerindendir.

9F #(J 3DE) 9F #(J G1J1) #F 13HD 'DDQG 5DI 'DDQG 9DJG H3DE 1#I 1,D'K J*(9 -E'E) AB'D: "4J7'FL J*(9 4J7'F)K".

35 - Ebu Hureyre (Radıyallahu Anh) dan rivayet edildiğine göre, Resulullah (Saiialiahu Aleyhi ve Sellem) güvercinin peşine düşen (onunla oynayan) bir adam gördüğünde: "(Şu adam) şeytanı takibeden bir şeytandır." buyurdu. (Ebu Davud, Edep:65, No:4940, 2/703, İbni Mace, Edep:44, No:3765, 2/1238, Beyhakî, Sünen-i Kübra, Şehâdât:54, No:20941,10/360, Ahmed ibni Hanbel, Müsned, No:8551,3/252)

Bu hadis-i şerifte güvercinin arkasından giderek onunla oynayan kişiye şeytan denilmesi; faydasız şeyle meşgul olup hak yoldan uzaklaşmasındandır. Kuşa ve güvercine şeytan denilmesinin sebebi ise, güzel sureti ve tatlı namesiyle insanı peşine düşürtüp, gafletine ve Allahı anmaktan uzaklaşmasına vasıta olmasıdır. (Ahmed Abdurrahman el Bennân, el Fethu 'r-Rabbanî, 17/228)
Rivayete göre Firavn hanedanının oyunları kuşlarla idi.

İbrahim (Rahimehullah) buyurmuştur ki: Güvercinle oynayan fakirlik tadını tatmadan ölmez. İmam-ı Şurayh (Rahimehullah) güvercin uçurtanlara yerini kiraya vermezdi.

İmam-1 Mücahid (Rahimehullah) :

#N*N(RFOHFN (PCODQP 1PJ9M "JN)K *N9R(N+OHFN

"Siz her yüksek yerde bir alâmet bina edip eğlenir misiniz?" (Şuara Suresi:128) ayet-i celilesinin tefsirinde "Zemmedilen yüksek yerlerde yapılan binaların güvercin binaları olduğu" nu Söylemiştir. (Taberî, Camiu'l-Beyan, No:26700, 9/461, İbni Ebid Dünya, Mevsû'a, 1/84)

Bu rivayetlerden anlaşıldığı üzere ulema, güvercin uçurtmayı ve onunla oynamayı mekruh görmüşlerdir, hele kumar oynamak için güvercin edinmek kesinlikle haramdır, böyle yapanın şahitliği kabul edilmez, şayet yumurtası ve yavrulaması gibi meşru bir maksatla olursa caizdir.

İmamı Atâ, Tavus ve Mücahid (Rahimehumullah) buyurmuşlardır ki: Kendisinde kumar bulunan herşey meysirdendir, hatta çocukların aşık kemikleriyle, cevizlerle ve yumurtalarla oynaması bile buna dahildir.

İbni Şîrîn (Rahimehullah) m beyanına göre: Kendisinde kumar veya ayağa kalkıp oynamak yahut bağırmak yada her hangi bir şer bulunan her oyun "Meysir" dendir.

Bu rivayetlerden de anlaşılacağı üzere "Meysir" sadece kumar manasına gelmeyip yasak olan bütün eğlencelerdir. Meysir hakkında daha geniş malûmat Ruhul Furkan tefsirimizin 2/561 de mevcuttur.

Burada şunu da ifade edelim ki bu gibi haram olan eğlencelere devam etmek son nefeste insanın imanını tehlikeye sokabilir, nitekim İmam-ı Mücahid (Rahimehullah) şöyle buyurmuştur: Ölüm döşeğinde bulunan herkese mutlaka dünyada düşüp kalktığı insanlar gösterilir.

Satranç oynayan bir adam vefat edeceği zaman ona: "Lâilâheillellah" telkin edilince o, "Şah" deyip öldü. Böylece sağlığında satranç oynarken söylediği söz diline galip geldi ve dünyadan son sözü kelime-i tevhid olup cennete gireceği yerde bu batıl sözle, kötü hâlde öldü.

Yine böylece içki içenlerle düşüp kalkan bir adam vefat ederken ona şehadet telkin edilince, kendisine telkin yapana: "Sen iç bana da ver." diyerek öldü. İşte bütün bunlar:

J(9+ CD 9(/ 9DI E' E'* 9DJG. 'D*.1J, (EA5D'):

36 - Cabir (Radıyallahu Anh) dan rivayet edilen: "(Her insan yaşadığı hâl üzere

Ölür) ve her kul Öldüğü hâl Üzere diriltilir." (Müslim, Cennet:l9, No:2878,4/2206. İbni Hacer-i Heytemî, ez Zevatir, 2/402) hadis-i şerifinin doğruluğunu gösteren rivayetlerdir.

Tefsiri Kebir'de zikredildiğine göre, içki ve kumar kelimeleri önceki ayet-i kerimede dikili taşlar ve fal okları ile beraber zikredilmiş, bu ayet-i kerimede ise sadece ikisi zikredilmiştir, çünkü önceki ayet-i celileden maksat insanları içki ve kumardan nehyetmek ve bu dört şeyin çirkinlik ve kötülüğünü ortaya koymaktır. Bu ayet-i celileden maksat ise özellikle içki ve kumarın çirkinliğini belirtmektir.

Mevlâ Tealâ içki ve kumarın dini bakımdan böylesi büyük kötülüklerini beyan ettikten sonra: ANGNDR #NF*OE EQOF*NGOHFN "Artık vazgeçtiniz değil mi?" buyurmuştur.

Rivayete göre bu ayet-i celile indiğinde Hazreti Ömer (Radıyallahu Anh), istifham suretiyle gelen bu cümle-i celilenin, emir sığasıyla "Vazgeçin" buyurulmasından daha şiddetli olduğunu anlayarak "Vazgeçtik" buyurmuştur.

9NFR #NFN3P (RFP EN'DPCM BN'DN: COFR*O 3N'BPJN 'DRBNHREP JNHREN -O1QEN*P 'DR.NER1O APJ (NJR*P #N(PJ 7NDR-N)N. HNEN' 4N1N'(OGOER %PD'Q 'DRAN6PJ.O: 'DR(O3R1O HN'D*QER1O. AN%P0N' EOFN'/M JOFN'/PJ. ANBN'DN: '.R1O,R AN'FR8O1R. AN.N1N,R*O AN%0N' EOFN'/M JOFN'/PJ: #ND'N %FQ 'DR.NER1N BN/R -O1QEN*R. BN'DN AN,N1N*R APJ 3PCNCP 'DREN/PJFN)P.

37 - Enes (Radıyallhu Anh) şöyle buyurdu: Şarap haram edildiği gün ben Ebû Talha (Radıyallahu Anh) ın evinde bulunan topluluğun sâkîsi (şarap sunucusu) idim. O zaman onların şarabı hurmadan yapılan bir içkiydi. Bir de bir münadi bağırdı. Ebû Talha, "Çık bak" dedi. Çıktığımda bu münadinin: "Agâh olun! Şüphesiz ki şarap haram edilmiştir." diye seslendiğini işittim. Bunun üzerine (müminler şarap küplerini kırıp döktüler). Böylece Medine sokaklarında (sel gibi) şarap aktı . (Beyhakî,Sünen-iKübra,Eşribe:l,No:17328,8/496,Kurtubî,6/276)

Şu bilinsin ki, ayet-i celilenin sonunda geçen: "Artık vazgeçtiniz değil mi?" ifade-i celilesi, İstifham (soru) şeklinde olmakla birlikte, gerçekte bundan maksat nehiy (yasaklama) dır.

Bu şekilde bir mecaz çok yerinde ve güzeldir, çünkü Allah-u Tealâ bu fiilleri zemmetmiş (kınamış) ve muhataba bunların kötülüğünü açıklamıştır. Bundan sonra ise, bu kötü işleri terk etme hususunda böyle bir soru sorulunca, muhatabın o işleri terk ettiğini söylemekten başka bir şekilde cevap vermeye gücü kalmamıştır.

Buna göre sanki muhataba: "Bu günahların böylesine çirkin ve kötü olduğu ortaya çıktıktan sonra, sen onu yine de yapacak mısın?" denmek istenmiştir.

Dolayısıyla ayet-i celiledeki: "Artık siz vazgeçtiniz değil mi?" ifade-i celilesi, bu günahlardan vazgeçmenin, mükellefin de onları terk etmenin farz olduğunu kabul etmesiyle birlikte zikredilmek suretiyle Allah-u Tealâ'nın ilâhi bir beyanı yerine geçmektedir.

Tefsir: RUHU-L FURKAN Mahmud USTAOSMANOĞLU

Bilgiler için sağolun demekki uzak durmak lazım satrançtan, bende zaman zaman oynarım çokda severim ama sık oynamamak daha iyimiş, oynarkende fzehra ablamızın belirttiği ölçülere dikkat etmek lazım.

satranc hakkina bir sey daha söylemek istiyorum
oynalilan taslar heykel degilmidir mesela at heykeli var kral heykeli var hatta birde basinda hac olan sanki bir papaz var .....

aslinda bunlar kafi degilmi bu oyundan uzak durmak icin... ne dersiniz ?

Valla şair kardeş biz taşlara o gözle bakmadık hiç öyle heykel muameleside yapmadık bizim için oyunun içeriği önemli bide alışkanlık gibi bişey satranç Yaklaşım çok ilginç bak şimdiden satrança soğumaya başladım yoksa bizim şah dediğimiz papazmı ya...